Kaszubi w Gdańsku

W 2010 roku został odsłonięty pomnik wielkiego księcia gdańskiego – Świętopełka Wielkiego. Na cokole pomnika znajduje się napis w języku kaszubskim: Zrzeszonych nikt nas nie złamie. Fragment pochodzi z epopei kaszubskiej „Życie i przygody Remusa” autorstwa Aleksandra Majkowskiego. Zdanie przypisywane jest jako wypowiedź Świętopełka Wielkiego. Książę sprowadził Dominikanów z Krakowa, którzy osiedlili się nieopodal kościoła św. Mikołaja, nazywanego przez Kaszubów Kościołem Rybackim. Plac przy pomniku stał się miejscem spotkań kaszubskiej społeczności Gdańska. Odbywa się tam wiele uroczystości, jak np. obchody Dnia Kaszubskiego.

plac targowy w Gdańsku.

Położony jest w północno-zachodnim narożniku Głównego Miasta, nad Motławą, w pobliżu dawnego zamku krzyżackiego. Jest to jedno z miejsc najbardziej złączone z kulturą i działalnością Kaszubów, ponieważ trudnili się połowem i sprzedażą ryb już za czasów Książąt Kaszubskich. Za panowania Krzyżaków dalej trudnili się tą działalnością i tak aż do XX wieku. Sprzedażą ryb zajmowały się głównie kobiety. Sprzedawano głównie śledzie, węgorze, łososie, flądry. Po latach przerwy, z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego przywrócono dawny Fischmarkt, aby kontynuować kilkuwiekową tradycje. 

Dom Lecha Bądkowskiego mieścił się w Gdańsku przy ul. Targ Rybny 6c/7, gdzie dzisiaj znajduje się tablica pamiątkowa. Był to zasłużony działacz Kaszubszczyzny, pisarz, żołnierz. Był publicystą w „Dzienniku Bałtyckim” oraz w innych redakcjach, ale nigdzie nie mógł zbyt długo pisać z przyczyn politycznych. W 1956 roku współtworzył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie i aktywnie działał na rzecz gdańskiego Związku Literatów Polskich, któremu przewodniczył w latach 1957-1966. Zasłużył się także dla „Solidarności”, gdzie był rzecznikiem prasowym, uczestniczył w obradach. Lech Bądkowski był wszechstronnie wykształcony, wydał wiele publikacji, udzielał się na wszelakich konferencjach i wydarzeniach związanych z działalnością naukową. Nie podobało się to oczywiście władzy komunistycznej, która nieustannie usiłowała blokować jego działalność. Dlatego też nie był zbyt znany, ale na szczęście jego postać jest odkrywana na nowo w czasach dzisiejszych. Zmarł 24 lutego 1984 roku w mieszkaniu przy ul. Długiej po długiej chorobie.

Siedzibą główną Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego jest Dom Kaszubski, mieszczący się w Gdańsku przy ulicy Straganiarskiej 21-23. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie powstało 2 grudnia 1956 r. i początkowo miała bronić oraz dbać o rozwój kaszubskiej części Pomorza. Obecnie jest to organizacja pożytku publicznego, jedna z największych organizacji pozarządowych w Polsce i największa w historii ruchu kaszubskiego. Dbają o rozwój tradycji i kultury kaszubsko-pomorskiej, ich szerzenie w społeczeństwie.

Przy władzach naczelnych działa też klub studencki „Pomorania”, który z założenia przygotowuje młodych ludzi do aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym regionu oraz kraju.

Galeria sztuki kaszubskiej mieści się w Gdańsku przy ul. Świętego Ducha 48. Wcześniej mieściło się tu wydawnictwo książek związanych z kaszubszczyzną. Obecnie turyści mogą tutaj nabyć pamiątki związane z kaszubską kulturą. W galerii można znaleźć dzieła z ręcznymi zdobieniami – w tym z popularnym haftem kaszubskim. Między innymi: szmaciane zabawki, serwetki, obrusy, przedmioty codziennego użytku. Większość produktów wykonana jest ręcznie przez lokalnych artystów.

Na budynku od strony ul. Świętego Ducha znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona Florianowi Ceynowie, który uważany jest za ojca kaszubskiego regionalizmu. Mieszkał w Gdańsku i tutaj drukował swoje dzieła. Najpopularniejszym jest „Rozmowa Polaka z Kaszubą”, w której stara się wytłumaczyć skomplikowane stosunki między Polakami, uważającymi się za Kaszubów i tych, którzy nie uważają się za Kaszubów. Tłumaczy w niej, co motywuje Kaszubów do otwartego przyznawania się do swojej tożsamości, a także, dlaczego są dumni z bycia Kaszubami właśnie.